Sözlük Sanat Terimleri Sözlüğü Vanitas
Makale Başlığı: Vanitas

Vanitas

Yazar: Unknown • Eklenme Tarihi: 18.07.2023 • Görüntüleme: 411

Boş, beyhude anlamına gelen vanitas;

Hırıstiyan dunyasında, 16.-17. yuzyıllarda etkili olan bir resim stilidir. Bu stildeki resimler, başta yatak odaları olmak üzere evlerin çeşitli odalarına asılırlardı. Resimlerin özelliği, genellikle bir masa üzerinde zıtlıklar barındıran objelerin resmedilmiş olmasıydı. Örnek olarak; masanın üstünde bir yandan çiçekler, paralar gibi dünyeviliği, geçiciliği vurgulayan objeler resmedilmişken, hemen yanında kum saati olsun, kafatası olsun ölümü hatırlatan simggeler bulunmaktaydı. Böylece memento mori geleneği uygulanmakta, yani ölümü hatırlatarak insanları dogru yola cagırma amacına hizmet edilmekteydi.

Vanitaslarda yer alan bazı sembollerin anlamları:

  • Krallık tacı – gümüş kase: ruhsal boşluk
  • Kanatlı kum saati – kapaklı boyun saati – söndürülmüş şamdan: zamanın akışı
  • Küre : dünyanın ve dünyevi gücün sembolü
  • Çarmıhta isa ve onun üzerinde duran tesbih: dua ile ilgili birer anımsatma işareti
  • Kurukafa: fanilik
  • Kurukafanın üzerinde duran mısır püskülü ve sarmaşıktan örülü taç: yeniden diriliş ve sonsuz yaşam
  • Örümcek: narinlik
  • Yılan ve kertenkelenin kurukafa ile yanyana olması: insanlığın yolundan çıkması
  • Kara sinek: günah
  • Yanan mum: isa’nın karanlığı dağıtan sembolü
  • Çiçek buketleri: genel olarak fanilik anlamını taşır boş şey beya boşluk sözcüklerinin karşılığıdır. insanın ölümlüüğünü ve bütün dünyasal zevklerin ve başarıların geçiciliğini simgeleyen nesnelerin yer aldığı ölü bir doğa resmidir. Özellikle 17. yüzyıl hollanda ve ispanya sanatında populerdi.